Marathi Science Dictionary

मराठी विज्ञान शब्दकोश

Meaning of ‘Nuclear fission chain reaction ‘ in Marathi

‘Nuclear fission chain reaction ‘ चा मराठी अर्थ

शब्द: Nuclear fission chain reaction

उच्चार: न्युक्लिअर फिशन चेन रिॲक्शन

अर्थ: केंद्रकीय विखंडनाची शृंखला अभिक्रिया

अधिक माहिती: दोन अणुकेंद्रक किंवा एक अणुकेंद्रक व बाह्य अवअणुकण (अल्फा कण, न्युट्रॉन इ.) एकमेकांवर आदळल्याने एक किंवा अधिक नवीन अणुकेंद्रक तयार होण्याच्या क्रियेला Nuclear reaction किंवा केंद्रकीय अभिक्रिया असे म्हणतात. अणुभट्टीमधे युरेनिअम-235 ह्या अणुइंधनाच्या अणुकेंद्रकांवर मंद गतीच्या न्यूट्रॉनांचा मारा केला असता युरेनिअम-235 च्या केंद्रकाचे विखंडन होऊन क्रिप्टॉन-92 व बेरिअम-141 ह्या वेगळ्या मूलद्रव्यांची केंद्रके व 2 ते 3 न्यूट्रॉन निर्माण होतात व प्रचंड प्रमाणात उर्जा उत्सर्जीत होते. ह्या न्यूट्रॉनांची गती कमी केल्यावर ते आणखी युरेनिअम-235 (U-235) केंद्रकांचे विखंडन घडवतात त्यातून निर्माण झालेले न्युट्रॉन आणखी युरेनिअम-235 केंद्रकांचे विखंडन घडवतात. अशा प्रकारे केंद्रकीय विखंडनाची chain reaction किंवा शृंखला अभिक्रिया होते यामध्ये केंद्रकातून मोठ्या प्रमाणात केंद्रकीय ऊर्जा म्हणजेच अणुऊर्जा मुक्त होते. ही शृंखला अभिक्रिया नियंत्रित न केल्यास प्रचंड विस्फोट होऊ शकतो. अणुभट्टीमध्ये संभाव्य विस्फोट टाळण्यासाठी शृंखला अभिक्रिया नियंत्रित ठेवतात.